Uyku Apnesi
Uyku Apnesi
NEDİR?
Uyku Apnesi nedir?
Uyku esnasında kasların doğal olarak gevşer ve gerginliğini kaybeder. Gerginliği kaybolmuş bireyin havayolları da yer çekiminin de etkisiyle hava yolu daralır veya kapanır. Bu engel sonucu havanın akciğere gidememesi ve solunumun yapılamamasıdır. Tıkanıklığa bazen kas gevşemesi dışında dil kökü sebep olabilir, bademciklerin aşırı büyümesi de sebep olabilir. Burada bu nefes alamama eğer 10 saniyeyi geçerse Uyku apnesi olarak tanımlanır. Uyku apnesinin şiddeti bu apnelerin süresi ve sıklığına bakılarak sınıflandırılır.
Kimler Uyku Apnesi Riski ile
KARŞI KARŞIYADIR?
Yapılan çalışmalar göstermiştir ki en önemli faktör kilo alma ve sedanter yaşamdır. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) yaptığı çalışmaya göre şu an dünyada var olan apneli birey sayısı tahminin çok üzerinde ve artmaya da devam etmektedir. İlginç olarak da hem ekonomik hem de kültürel olarak ileri seviyede yer alan ülkelerde bu oran çok daha hızlı artmaktadır. Amerika’da kayıtlı apneli hasta sayısı 25 milyona dayanmaktadır. Özellikle 30 yaş üzeri olup düzenli beslenme ve spor yapma alışkanlığı olmayan ve bunun sonucu olarak da kilo alan bireylerin hepsi uyku apneli hasta olma riski ile karşı karşıyadır.
Bunun yanında genel olarak başlık haline getirecek olur isek,
- Fazla kilolu olmak ve aşırı kilo almak
- Alt çenesi geride konumlanmış kişilerde (özelikle çocuklarımızda okul döneminde teşhis edilip ortodontik tedavi ile bu sorun giderilebilir
- Burnunda alrjik rinit oluşan alerjik hastalar veya yine burunda hava almayı engelleyen kemik oluşumunda. Bu hastaların da Kulak Burun Boğaz (KBB) bölümü tarafından görülüp değerlendirilmesi gerekmektedir
- Alkol kullanmak
- Sigara içmek
- Boynu kalın bireylerde
- Genetik yatkınlık
Uyku Apnesi Bulguları
NELERDİR?
- Uyku apnesi bulguları arasında en önemlisi hastanın horlamasıdır. Horlama maalesef çoğu kez hastanın kendisi tarafından da duyulmadığı için kolay kolay kabul edilmez ve inkâr edilir. Bu şikâyet genelde eşi, çocukları veya oda arkadaşları tarafından tespit edilip apneli hastayı problemi çözmeye yönelik olarak zorlanır.
- Bir diğer en önemli bulgu sabahleyin yorgun kalkmaktır. Sabahleyin kalkan birey uykusunu tam alamamıştır gergin kalkar. Diş sıkmayla beraber uyku apnesi var ise eklem bölgesinde de ağrı da hissedebilir. Yine apneli kişi sabahleyin kalktığında baş ağrısı ile kalkabilir. Özellikle uyku esnasında yeterince oksijen ile beslenemeyen vücudumuzda baş ağrısı oluşması normaldir.
- Yine en çok karşılaştığımız durumlardan biri sürekli uyuma hali. Bekleme salonunda uyur, arabada uyur, misafirlikte uyur. Sürekli bir uyku arayışında olur oysa ki gece de uyuduğunu zanneder. Gece derin uykuya giremediği için maalesef vücudu bir an öne uyuyup beyinin dinlenme moduna geçmesini ister. Fırsatını bulunca uyumak ister ama bu da gündelik yaşamda apneli bireyin toplum nezdinde itibarsız veya düşkün bir pozisyonuna düşürür.
Uyku Apnesi Ne Gibi Problemlere
SEBEBİYET VERİR?
Bilmemiz gereken uyku apnesi sadece bireysel değil toplumsal olarak da telafisi olmayan problemlere sebep olmaktadır. Bu konuda en çarpıcı örnek Çernobil faciasıdır. Çernobil kazası yetkili kişinin uyku apnesine bağlı olarak yanlış uygulamasının sonucu geliştiği bilinmektedir. Yine yapılan başka bir çalışmada apneli kişilerin trafik kazasına sebep olma oranı yaklaşık apnesi olmayan kişilere göre 4 kat daha fazladır.
Bu Problemlerin yanında bireysel olarak da ciddi hayat kalitesini düşüren vakalara da sebebiyet verebilir.
Hipertnasiyon
Gece uyku esnasında yeterli hava almayan apneli hastaların kalbinde büyüme görülmştür. Yine yeterince oksijen alamayan hastaların kalbinde ritm bozukluğu olduğu görülmüştür.
Geceleri aşırı terleme
Nefes alamamanın vermiş olduğu çaba ve gayretin sonucu olarak hasta terlemiştir.
Gündüz gergin kalkma
Gece yeterince derin uykuya giremeyen ve yeterine dinlenemeyen apneli hastaların ruh sağlığı da olumsuz etkilenmektedir.
Geceleri sık sık tuvalete çıkma
Normalde 1 defa gece idrara çıkma normal kabul edilebilir. Gece 6-8 saat arası vücudumuz dinlenme uyku döneminde idrar üretmez. Fakat uyku apnesi hastalarında bu döngü bozulur (noktüri). Derin uykuya giremeyen bireylerin gece sık idrara çıktığı görülmektedir.
Odaklanamama ve dikkat dağınıklığı
Yeterince dinlenemeyen beyin ve vücudun aşırı dikkat gerektiren durumlarında odaklanamadığı görülmektedir. Özellikle bu belirli dönemlerde alerjiye bağlı rahat nefes alamayan çocuklarda da görülmektedir. Akademik başarı ve sosyal hayatta ciddi çatışmalar görülebilir.
